ارزش ذاتی و ارزش زمانی اختیار معامله چیست
سطح دوره
مقدماتی
آخرین بروزرسانی
1403/04/16
ارزش ذاتی و ارزش زمانی اختیار معامله چیست؟
ارزش ذاتی چیست؟
ارزش ذاتی در اختیار معامله به تفاوت قیمت اعمال و قیمت سهم پایه گفته میشود؛ مثلا اگر سهم پایه 1000 تومان باشد و قیمت اعمال 500 تومان باشد. در این حالت ارزش ذاتی این اختیار معامله 500 تومان است؛ یعنی خریدار اختیار معامله 500 تومان سود خواهد کرد. ولی برای فروشنده اختیار معامله این قضیه برعکس است. به این شکل که باید قیمت اعمال بیشتر از قیمت نقدی سهم پایه باشد تا ارزش ذاتی آن قرارداد اختیارمعامله مشخص شود .
ارزش زمانی چیست؟
در اختیار معامله چون تاریخ سر رسید وجود دارد پس عنصری به نام ارزش زمانی هم به وجود خواهد آمد اما ارزش زمانی چیست ؟ برای توضیح بیشتر به مثال دقت کنید . فرض کنید اختیار معامله ای که تاریخ سر رسید آن سه ماه آینده باشد 1000تومان باشد و اندازه قرارداد شما 5 باشد یعنی پنج هزار سهم به قیمت 1000شما خواهید پرداخت یعنی پریمیوم پرداختی شما پنج میلیون خواهد بود ولی اگر همین سهم نوعی دیگر از قرارداد داشته باشد که تاریخ سر رسید آن شش ماه بعد باشد دیگر قیمت این قرارداد 1000تومان نخواهد بود بلکه مشمول ارزش زمانی نیز شده است یعنی قیمت این سهم مثلا باید 1500تومان شود که اگر ضربدر 5هزار شود میشود 7میلیون پرداختی شما به عنوان پریمیوم .ولی چرا این تفاوت قیمت به وجود میاید ؟ پاسخ این است که خریدار اختیار معامله سرمایه کمتری را نسبت به خریدار خود سهم پایه درگیر میکند ولی همانند خریدار سهم پایه میتواند از صعود دارایی پایه سود کند و از نزول دارایی پایه زیان کند.
پارامتر های موثر در بلک شولز
پارامتر های گوناگونی در تعیین قیمت منصفانه اختیار (بلک شولز) اثرگذار است که عبارتند از: قیمت اعمال قرارداد، تعداد روز باقی مانده تا سر رسید، میزان نوسان پذیری تاریخی سهم پایه، میزان بازدهی سهم پایه طی دوره معاملاتی.
چگونه اختیار معامله را ارزش گذاری کنیم؟
مدل قیمت گذاری بلک شولز یعنی بدست آوردن قیمت منصفانه در اختیار معامله که پارامترهای ذکر شده در بالا در تعیین مقدار بلک شولز موثر است.در ماشین حساب موجود در سایت tse.ir، ماشین حسابی به نام ماشین حساب ارزش گذاری اختیار وجود دارد که مدل محاسبه بلک شولز را انجام می دهد.
در این ماشین حساب بعد از انتخاب نماد مورد نظر خود از شما داده های زیر را میخواهد:
1. نرخ بازدهی مورد انتظار :
دراین قسمت شما باید سود بازدهی موجود در بازار که مثلا نرخ بهره بانک 20درصد و نرخ بهره بازار بورس 40درصد است که شما باید میانگین بین این دو بهره را در این قسمت وارد کنید پس ممکن است در زمان های مختلف عددی که شما وارد میکنید متفاوت باشد.نکته : عددی که در این قسمت وارد میکنید باید عدد صحیح باشد
2. نسبت سود نقدی به قیمت دارایی پایه :
این قسمت را اکثر معامله گران بازار اختیار معامله صفر وارد میکنند چرا که نسبت سود واریزی سهام( که همان DPS است )و قیمت دارایی پایه ، مقدار کمی است و تاثیر گذاری چندانی در تعیین بلک شولز نمیتواند داشته باشد مگر اینکه بعضی سهام سود نقدی قابل توجهی داشته باشند که در این صورت میتوان عدد های بیشتری را در این قسمت وارد کرد.
3 . نوسان پذیری :
یعنی نوسانی که سهم پایه دارد که به دو دسته تقسیم میشود:
الف: نوسان پذیری ضمنی
ب : نوسان پذیری تاریخی
الف: نوسان پذیری ضمنی :
عددی است که معامله گران با توجه به قیمت پریمیوم فعلی برای آینده این قرارداد انتظار دارند (بعد از بدست آوردن این درصد میتوانید در قسمت ماشین حساب سایت tset.irدر قسمت نوسان پذیری وارد کنید ) یعنی اختلاف بین قیمت بلک شولز و قیمت تابلو اختیار معامله به دلیل همین نوسان ضمنی است پس اگر به دنبال قیمتی هستید که در ذهن معامله گران است و انتظار دارند که این قرارداد به این قیمت معامله شود باید در ماشین حساب بلک شولز به جای نوسان تاریخی نوسان ضمنی را وارد کنید تا محاسبه بلک شولز با قیمت تابلو تقریبا برابر شود.
نحوه بدست آوردن نوسان ضمنی
ابتدا نماد مورد نظر خود را انتخاب کرده و باارزش ترین قرارداد آن نماد را از لحاظ معاملات انتخاب میکنید مثلا اگر ضخود چند مدل باشد شما باید آن ضخودی را در نظر بگیرید که ارزش معاملاتی بالایی دارد برای مثال ضخود 7075بیشترین ارزش معاملاتی را دارد. سپس قیمت پایانی ضخود 7075 را مشاهده کنید فرض کنید 350 باشد. در مرحله بعد باید ماشین حساب نوسان ضمنی را باز کنید که در همان صفحه ماشین حساب ها قابل مشاهده میباشد.در ماشین حساب نوسان ضمنی شما باید ابتدا نوسان ضمنی این نماد را محاسبه کنید و سپس در ماشین حساب بلک شولز این عدد بدست آمده را وارد کنید.در ماشین حساب نوسان ضمنی همه اطلاعاتی که در ماشین حساب بلک شولز باید وارد میشد را وارد کنید ولی تنها تفاوت این ماشین حساب قسمت ارزش قرارداد اختیار معامله است که باید در این قسمت از ماشین حساب قیمت پایانی نماد ضخود را وارد کنید.نکته : عددی که در نوسان پذیری ضمنی یک نماد بدست میاید میتوانید برای همه قراردادهای اختیار معامله ی همان نماد استفاده کرد مثلا اگر نوسان پذیری ضمنی ضخود 7075 را بدست آوردید میتوانید برای سایر ضخود ها نیز استفاده کنید.
ب : نوسان پذیری تاریخی :
از آنجایی که هر قرارداد اختیار معامله دارای تاریخ سر رسید است. شما برای اینکه بتوانید اندازه نوسان قیمتی قرارداد خود را به درصد به دست بیاورید باید گذشته سهم را بررسی کنید و با بدست آوردن میانگین تغییر قیمت سهم ، نوسان قیمتی سهام خود را در اندازه مانده تا تاریخ سر رسید خود پیش بینی کنید. نوسان پذیری تاریخی بصورت اتومات در دیدبان سایت بی نظیر چارت محاسبه میشود که میتوانید مشاهده کنید.
برای انتخاب یک قرارداد اختیار معامله خوب ، نباید فقط براساس بلک شولز پیش رفت بلکه باید به نکات زیر توجه کنید :
الف : حتما سهم پایه نماد مورد نظر خود را بررسی کنید آن هم به صورت کوتاه مدت نه بلند مدت
ب : زمانی وارد یک اختیار معامله شوید که سهم پایه آن سهم در نمودار خود یا به یک حمایت رسیده باشد ویا اینکه مقاومت را شکسته و تثبیت کرده باشد.
ج : سراغ سهامی بروید که ارزش معاملاتی بالایی داشته باشد یعنی نقد شوندگی بالایی داشته باشد.
علت تفاوت قیمت بلک شولز و قیمت اختیار معامله در بازار به دلایل زیر بستگی دارد:
الف : معامله گران روند کلی سهم یا روند شاخص کل یا روند هم گروهی های سهم را اگر مثبت ارزیابی کنند در اینصورت حاضر میشوند حتی بالاتر از قیمت بلک شولز نیز معامله انجام دهند .
نکته : اگر سهم پایه ای نوسان پذیری زیادی داشته باشد (یعنی سقف و کف کانال های خود را در نمودار به تعداد زیادی لمس میکند ) معامله گران به این نماد بیشتر توجه خواهند کرد چرا که امکان سود بیشتر وجود دارد و این به خاطر این است که ریسک در این نماد بالاست.
اطلاعات کارگزاری های ارائه دهنده خدمات اختیار معامله در تصویر زیر ارائه شده است:
