آیا ارز دیجیتال حلال است؟ خرید و فروش ارز دیجیتال حرام است؟

نظرات مراجع تقلید به تفکیک بیان میشود تا هر کس مطابق نظر مرجع خویش عمل کند.

خرید و فروش ارز دیجیتال رهبری-حکم شرعی ارز دیجیتال رهبر

متن پرسش و پاسخ به این شرح است:

سؤال: استخراج، خرید و فروش ارز دیجیتال چه حکمی دارد؟

جواب: حکم آن، تابع قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران است.

آیت الله سیستانی ارز دجیتال

مسأله 272. خرید و فروش و فعالیّت در زمینۀ ارزهای دیجیتال یا رمزینه (پول‌های مجازی) - مانند بیت کوین Bitcoin - مورد توقّف است و مکلّف می‌تواند در این مسأله به مجتهد جامع الشرایط دیگر با رعایت الأعلم فالأعلم رجوع نماید؛ البتّه، هبه و قرض دادن ارزهای مذکور صحیح نیست.[4]

[4]. همچنین، اگر در زمینۀ خرید و فروش و استخراج رمز ارزها قانونی وجود داشته باشد، اجازۀ مخالفت با قانون داده نمی‌شود و نیز استفادۀ غیر مجاز از انشعاب برق و مانند آن جهت استخراج و ماینینگ ارزهای دیجیتال، موجب ضمان مالی است.

مسأله 273. اگر در معاملات ارزی، ارز فروخته نشود[5] و تنها «نوسانات قیمت ارزها و تفاضل قیمت­­­ها» مورد توافق و معامله قرار گیرد، چنین معاملاتی جایز نبوده و باطل است؛[6] مانند معاملات صوری که بر «جفت ارزها» انجام می­شود.[7]

[5]. معاملات صوری ارز.
[6]. این معامله، عرفاً نوعی شرط‌بندی طرفینی و از مصادیق «قمار و برد و باخت مالی» و نیز نوعی «أکل مال به باطل» محسوب می­شود.
[7]. به این صورت که یک جفت ارز برای معامله انتخاب می­شود و مبلغ سرمایه‌گذاری و بازۀ زمانی آن و سود مورد توافق (مقداری که متعهّد به پرداخت آن می‌شوند) برای معامله مشخّص می­گردد، این سود می­تواند چند برابر نوسانات قیمت ارز باشد؛مثلاً اگر قیمت «100 دلار»، برابر «80 یورو» باشد، معامله‌گر، یک معاملۀ خرید «100 دلار» در ازای «80 یورو»، یک روزه (24 ساعته) باز می­کند (یعنی معامله 24 ساعت بعد بسته می‌شود)، وی «80 یورو» برای این معامله سرمایه‌گذاری کرده و پیش‌بینی می­کند که قیمت دلار نسبت به یورو تا 24 ساعت آینده افزایش می­بابد و توافق می­نمایند که اگر پیش‌بینی وی از وضعیّت بازار صحیح بود، به مقدار 90% اصل سرمایه سود ببرد و اگر صحیح نبود، تمام سرمایه خود را از دست بدهد.بنابراین، اگر 24 ساعت بعد، قیمتِ «100 دلار»، بالاتر از «80 یورو» باشد، معامله‌گر برنده است و سود می‌کند، یعنی با توجّه به بازگشت 90% سرمایه، وی «72 یورو» سود خالص خواهد داشت و اگر 24 ساعت بعد، قیمت «100 دلار»، پایین‌تر از 80 یورو باشد، معامله گر بازنده است و ضرر خواهد کرد و پولی که سرمایه‌گذاری کرده، یعنی «80 یورو» را از دست می­دهد (البتّه این در صورتی است که معامله‌گر از ضرایب تصاعدی یا همان ضریب اهرمی leverag، استفاده نکرده باشد، وگرنه مقدار سود و زیان وی چندین برابر می‌شود).گاهی در این معاملات، سود مورد توافق از ابتدا معیّن نمی­شود؛ مثلاً چنانچه جفت ارز انتخاب شده، «دلار» و «یورو» باشد و مبلغ سرمایه‌گذاری «100 هزار یورو» در مقابل «150 هزار دلار» باشد، طرفین (فروشنده و خریدار صوری) قرار می­گذارند در پایان روز کاری، بر اساس نوسانات قیمت جفت ارز و قیمت جدید، تسویۀ نقدی ‌کنند؛ اگر قیمت یورو مثلاً 10% افزایش یافته، فروشندۀ یورو مقدار تفاوت مذکور را به خریدار می‌پردازد و اگر قیمت یورو مثلاً 10% کاهش یافته، خریدار یورو، مقدار تفاوت مذکور را به فروشنده می‌پردازد.

آیت الله شبیری زنجانی ارز دجیتال

حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): اگر اعتبار دریافتی، در مقابل کار حلال داده شود و خلاف قانون نباشد، اشکال شرعی ندارد.

آیت الله صافی گلپایگانی ارز دجیتال

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): بیت‌کوین مالیت ندارد و قابل خرید و فروش نیست، اما اگر آن را به غیر مسلمان واگذار کرده در مقابل وجهی دریافت کنید اشکال ندارد.

آیت الله مکارم شیرازی ارز دجیتال

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

پرسش :لطفا بفرمایید که خرید و فروش بیت کوین چه حکمی دارد؟

پاسخ :با توجه به ابهامات زیادی که بیت کوین دارد از جمله اینکه: منشاء استخراج این ارز روشن نیست و نیز غالبا اعتبار آن از سوی دولت ها پذیرفته نشده است و همچنین منشاء سوء استفاده های زیادی شده است، بنابراین معامله آن جایز نیست.

آیت الله نوری همدانی ارز دجیتال

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): ورود در این معاملات اشکال دارد.

منابع مطلب :

سایت رسمی آیت الله سیستانی

سایت رسمی آیت الله مکارم شیرازی

اسلام کوئست

تسنیم