ان اف تی چیست ؟ NFT (Non-fungible token)
ان افی تی یا همان توکن غیر مثلی نوعی مال دیجیتالی است که مختصر شده Non-fungible token است.کوین هایی مثل اتریوم و بیتکوین جزو دارایی های مثلی هستند و همانند دارند ولی دارایی هایی نیز وجود دارند که به صورت انحصاری ارزشگذاری شده اند و همانند ندارند.یعنی از یک دارایی فقط یک مورد وجود دارد مثلا از برج میلاد فقط یک توکن غیر مثلی وجود دارد که در صورت ایجاد این توکن بتوان معامله کرد.
همانطور که در تصویر فوق مشاهده میکنید دارایی های مثلی و غیر مثلی با تصویر توضیح داده شده است. دارایی های غیر مثلی دارایی هایی هستند که همانند ندارند و هر تمبر یا خانه یا گربه ای با همانند خودش هم ارزش نیست یعنی خانه کسی با خانه دیگری هم ارزش نیست بلکه هر یک دارای یک ارزش و قیمت جداگانه است و نمیتوان به بهانه این که هر دو خانه هستند هر دو را جزو دارایی های مثلی محسوب کرد
برخلاف سمت راست تصویر که دارایی های مثلی قابل مشاهده هستند چرا که یک دلار با یک دلار دیگر هم ارزش است یا یک بیتکوین با یک بیتکوین دیگر هم ارزش است و میتوان جای یکدیگر قرار گیرند.
مثلی بودن یا غیر مثلی بودن دارایی ها به نوع نگاه دارایی و شرایط دیگری بستگی دارد. مثلا یک اسکناس 50 هزار تومانی که امضای یک فرد محبوب یا مشهور را داشته باشد از حالت مثلی بودن خارج میشود و به حالت غیر مثلی تبدیل میشود.یا بلیط های ورزشگاه هر جایگاهی اگرچه به دلیل وجود مشابه و همانند به صورت مثلی معامله میشود ولی اگر هر جایگاهی را با دیگر جایگاه بسنجیم یعنی مثلا جایگاه ویژه را با جایگاه پشت دروازه ها بسنجیم هر کدام نسبت به دیگری بلیط غیر مثلی است و نمیتوان به بهانه اینکه هر دو بلیط هستند هر دو را مثلی دانست.
در توکن های غیر مثلی آن توکن هایی وجود دارند که غیر مثلی هستند و به عنوان دارایی غیر مثلی به آنها توجه میشود. البته برخی توکن ها به صورت نیمه مثلی وجود دارد که به تعداد محدودی وجود دارند که مانند بلیط های ورزشگاه هم مثلی اند وهم غیر مثلی اند.
توکن های غیر مثلی
توکن های غیر مثلی اکثرا روی بلاک چین اتریوم هستند و با ارز اتر در حال معامله هستند. همانطور که بلاک چین یک بستر ثبت اطلاعات و گزارشات است که با رمزنگاری شدن امنیت بالایی خواهد داشت و دارندگان رمزها مالکان این اطلاعات و دادهای موجود در بلاک ها خواهند بود، توکن ها نیز با حضور در بستر بلاک چین ها مالکیت انحصاری برای دارندگان رمز خواهند داشت.
توکن ها گاهی مثلی هستند وگاهی غیر مثلی اند. توکن های مثلی توکن هایی هستند که همانند دارند و در بستر بلاک چین در حال انتقال هستند مانند بسیاری از ارزهایی که در بستر اتریوم به عنوان توکن در حال معامله هستند ولی توکن های غیر مثلی یا ان اف تی ها ، توکن هایی هستند که همانند ندارند و کسی که این توکن ها را داشته باشد صاحب است. فرض کنید قرار است بلیط یک کنسرت یا ورزشگاه را خریداری کنید به جای اینکه خود بلیط را خریداری کنید میتوانید توکن آن را خریداری کنید و با خرید توکن بلیط فقط شما مالک آن بلیط خواهید شد که در بستر بلاک چین معامله کرده اید و کسی دیگری غیر از شما نمیتواند مالک آن شود.
تا کنون از توکن های غیر مثلی بیشتر در کلکسیون های هنری ،بلیط فروشی ها ، مالکیت حیوانات مجازی و بازی ها استفاده شده است و در این عرصه ها بیشتر معامله صورت پذیرفته است.
ویژگی های ان اف تی یا توکن های غیر مثلی
توکن های مثلی و غیر مثلی دارای شباهت ها و تفاوت هایی هستند که به برخی از شباهت ها ی آن اشاره میکنیم .مانند اینکه هر دو در بستر بلاک چین انجام میشوند یا اینکه هردو به عنوان دارایی محسوب میشود و معامله میشود یا اینکه هر دو آنها باید داخل کیف پول نگهداری شود.
از جمله تفاوت هایی که ان اف اتی را از توکن های مثلی مانند بیتکوین و یا سایر ارزهای دیجیتال جدا میکند ویژگی های زیر است:
- منحصر به فرد بودن: همانطوری که مشخص است و از نام توکنهای غیر مثلی مشخص است انحصار و تک بودن از ویژگی های مخصوص این توکن است یعنی همانند ندارد و هر توکن دارایی مخصوص دارنده آن است.
- کمیابی : برای حفظ ارزش توکنهای غیر مثلی معمولا تعداد توکن های غیر مثلی به صورت محدود تولید میشود و شرکت های توسعه دهنده در این حوزه حتی گاهی از برخی توکن های غیر مثلی یک عدد تولید کرده اند
- غیر قابل تقسیم بودن: توکن یا کوین های مثلی مانند بیتکوین را حتی میتوان تا 8 عدد اعشار خریداری کرد و نیازی نیست که یک بیکوین به صورت کامل خریداری شود ولی در توکن های غیرمثلی حتما باید توکن به صورت کامل خریداری شود.
انواع ان اف تی NFT یا توکن های غیر مثلی
ان اف تی ها یا توکن های غیر مثلی در هر چیزی امکان شکل گیری دارد ولی آنچه که تا کنون مورد استفاده قرار گرفته است در زیر به ان اشاره خواهیم کرد:
توکن آثار هنری :رعایت حقوق یک اثر هنری همواره برای خالق اثر مسئله ای مهم و نگران کننده بوده است چرا که رعایت این حق در دنیای کنونی چندان مورد توجه نیست و مورد سوء استفاده قرار میگیرد. بلاک چین ها و توکن های غیر مثلی بستر مناسبی برای ثبت مالکیت آثار هنری و دور نگهداشتن از سوء استفاده های حقوق مولف است.
هنرمند میتواند با ایجاد توکن اثر هنری خود و قرار دادن در بستر بلاک چین و رمزگذاری بر آن مانع از نقض حقوق مالکیت آن شود.
توکن عتیقه و مجموعه ای از اشیاء با ارزش
اشیاء قدیمی که ارزشمند شده اند مانند کارتهای بازی دوران کودکی که برخی از کارتها دارای طرفداران زیادی بود یا برخی تمبرها که دارای ارزش زیادی است یا تصاویر و عکاسی های خاص که ارزشمند هستند میتوانند به عنوان توکنهای غیر مثلی ایجاد شوند و مالکیت آنها و دسترسی به آنها حفظ شود.
توکن بازی های بلاک چینی
قسمت های مختلف بازیهای بلاک چینی را میتوان به صورت توکن ایجاد کرد و به فروش رساند برای مثال فرض کنید در یک بازی جنگی در بستر بلاک چین بتوان برخی از جنگجوها را به صورت توکن مالک شد و به فروش رساند یعنی اگر کسی بخواهد با این جنگجو در این بازی بازی کند باید توکن را خریداری کند.
توکن اموال مجازی
دارایی های مجازی مانند دامنه های اتریوم که به صورت توکن در آمده است و در حال معامله است میتواند از مواردی باشد که توکن در آن استفاده میشود یا دارایی هایی که در برخی بازی های مجازی مانند بازی دیسنترالند که در آن میتوان صاحب خانه ماشین یا زمین یا هر نوع دارایی شد آن هم به صورت مجازی که میتوان با توکن این دارایی ها را خریداری کرد و صاحب این دارایی ها شد .بازی دیسنترالند بازی واقعیت مجازی است که در آن میتوان به عنوان یک شهروند زندگی کرد و با ارز مخصوص آن بازی به نام ارز مانا که در صرافی بایننس هم معامله میشود خرید و فروش کرد. یعنی در این بازی میتوان با داشتن ارز مانا صاحب توکن های دارایی های مجازی شد یعنی میتوان توکن یک خانه را داشت یا توکن یک زمین را خرید یا توکن یک ماشین را در بازی دیسنترالند صاحب شد.
توکن اموال واقعی
هر مالی که در دنیای واقعی وجود دارد قابلیت داشتن توکن مخصوص به خود را دارد و به نوعی میتوان گفت که توکنهای اموال واقعی میتوانند هم به نوعی سند مالکیت اموال خارجی باشند و یا حتی بدون سند دانستن آنها خود توکن ها را به عنوان یک مال جداگانه که ارزش مالی خود را از اموال واقعی خارجی میگیرد دانست و مورد معامله قرار داد. برای اینکه همه اموال واقعی دارای توکن شوند و معامله آنها به صورت معامله توکن انجام شود موانع بزرگی مانند عدم اقبال دولت ها و نبود زیرساخت های فنی این کار در کشورها و سایر مسائل وجود دارد که در نتیجه امکان این آرزو و تحقق آن بسی زمان بر است.
توکن های هویتی
هر شخصی میتواند توکن هویتی خود با اطلاعات مخصوص به خود را داشته باشد و از سوء استفاده از اطلاعات هویتی خود جلوگیری کند و کسی غیر از خودش به اطلاعات هویتی او دسترسی نداشته باشد.
چگونه صاحب توکنهای غیر مثلی یا ان اف تی شویم ؟
قبل از اینکه بخواهید وارد این بازار شوید باید به این نکات توجه کنید که
- کارمزد معاملات ان اف تی ها بالاست
- نقدینگی و نقدشوندگی این بازار پایین است و ممکن است ان اف تی که خریداری کرده اید به سختی معامله شود و خریدار دیگری نداشته باشد.
مراحل ورود به بازار توکن های غیر مثلی یا ان اف تی
- ورود به سایت ان اف تی مورد نظر : بیشتر ان اف تی های موجود در بازار توکن های غیر مثلی را باید روی دسکتاپ و نسخه کامپیوتری آن معامله کرد پس ابتدا باید وارد سایت ان اف تی مورد نظر شد مثلا اگر بخواهیم توکن گربه های مجازی را خریداری کنیم باید وارد سایت cryptokitties.co کریپتو کیتیز شویم و در ادامه مراحل بعدی را انجام دهیم
- نصب کیف پول :کیف پول ها در معامله توکنهای غیر مثلی یا ان اف تی ضروری است چرا که یک طرف معامله باید کیف پول باشد و متصل به سایت پروژه و ان اف تی مورد نظر شود. کیف پول متامسک یکی از کیف پولهای مورد قبول اکثر توکن های غیر مثلی است که در بستر اتریوم قرار دارد .
- واریز اتر یا توکن به کیف پول : با توجه به اینکه اکثر توکن های غیر مثلی در بستر اتریوم است پس باید ارز اتر را برای مبادله اکثر پروژه های ان اف تی استفاده کرد و یا در برخی پروژه ها مانند دسنترالند باید ارز مخصوص آن پروژه ان اف تی را داشت برای نمونه در بازی دیسنترالند باید ارز مانا را تهیه کرد و بعد اقدام به خرید در این بازی کرد.
